ਅਮਰੀਕੀ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਹਾਲ ਹੀ ਵੱਡੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ, ਜਿਸ ਨੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਕਰੀਬ 5.28 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ (ਪੰਜ ਲੱਖ ਅਠਾਈ ਸਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ) ਦੀ ਕੀਮਤੀ ਜਾਇਦਾਦ ਮਾਰਕੀਟ ਤੋਂ ਗਾਇਬ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਨਾਮੀ ਸੂਚਕਾਂਕ S&P 500 ਸਮੇਤ ਕਈ ਹੋਰ ਮੁੱਖ ਸੂਚਕਾਂਕਾਂ ‘ਤੇ ਇਹ ਗਿਰਾਵਟ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਵਾਲ ਸਟਰੀਟ ਵਿੱਚ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਾਤਾਵਰਣ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਸ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇ ਤਿੰਨ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਪਹਿਲਾਂ, ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਵਧਦੇ ਵਪਾਰਕ ਤਣਾਅ (ਯੁੱਧ) ਨੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਉੱਤੇ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਇਆ। ਦੂਸਰਾ, ਅਮਰੀਕੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਦੇ ਹੌਲੀ ਹੋਣ ਦੇ ਸੰਕੇਤ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਵਿੱਚ ਅਸਮੰਜਸਤਾ ਅਤੇ ਚਿੰਤਾ ਵਧ ਗਈ ਹੈ। ਤੀਸਰਾ, ਏਆਈ-ਸੰਚਾਲਿਤ ਵਪਾਰਕ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਤਕਨੀਕੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਵਿਕਰੀ (sell-off) ਦੇਖੀ ਗਈ, ਜੋ ਕਿ ਮਾਰਕੀਟ ਗਿਰਾਵਟ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾਏ ਗਈ।
ET ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ, 19 ਫਰਵਰੀ 2025 ਨੂੰ S&P 500 ਸੂਚਕਾਂਕ $52.06 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਦੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਮੁੱਲ ‘ਤੇ ਸੀ। ਪਰ ਸਿਰਫ ਤਿੰਨ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਬਾਅਦ, 14 ਮਾਰਚ 2025 ਤੱਕ ਇਸ ਦਾ ਮੁੱਲ $46.78 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਤੱਕ ਡਿੱਗ ਗਿਆ। ਇਸ ਤਿੰਨ
ਅਮਰੀਕੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਮੰਦੀ ਦਾ ਡਰ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਦਕਿ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ਦਾ ਨਾਮ ਨਹੀਂ ਲੈ ਰਹੀ। ਕੰਜ਼ਿਊਮਰ ਕਾਂਫਿਡੈਂਸ ਇੰਡੈਕਸ ਦੀ ਨਿਰੰਤਰ ਗਿਰਾਵਟ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੇ ਇਹ ਸੱਬਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਆਪਣੀਆਂ ਖਰੀਦਦਾਰੀਆਂ ਘਟਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਵਾਰਲੀਡ ਵਰਗੀਆਂ ਮੁੱਖ ਪ੍ਰਚੂਨ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਆਗਾਮੀ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਮਜ਼ੋਰ ਵਿਕਰੀ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਜੇ ਇਹ ਰੁਝਾਨ ਜਾਰੀ ਰਹੇ ਤਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਦਾ ਸੰਕਟ ਹੋਰ ਡੂੰਘਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਅਰਥਵਿੱਦ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਫੈਡਰਲ ਰਿਜ਼ਰਵ ਦੀ ਅਗਲੀ ਨੀਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਨੂੰ ਸਥਿਰ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਵਾਟਾਂ ਜਾਰੀ ਰਹੀਆਂ, ਤਾਂ ਫੇਡ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਟੌਤੀ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਾਰਕੀਟ ਲਈ ਕੁਝ ਸਥਿਰਤਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਮਰੀਕੀ ਸਰਕਾਰ ‘ਤੇ ਵਪਾਰ ਨੀਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮੁਬਾਤਲਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਰਾਹਤ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਏ ਜਾਣ ਵਾਸਤੇ ਠੋਸ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਦਾ ਦਬਾਅ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਸ ਸਮੇਂ ਵੀ ਮੰਦੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਈ ਹੈ ਜਾਂ ਸਿਰਫ ਮਾਰਕੀਟ ਸੁਧਾਰ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੈ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਪੂਰੀ ਯਕੀਨੀ ਨਹੀ ਹੈ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਤਿਮਾਹੀ ਨਤੀਜੇ ਹੌਣਸਲੇ ਬੰਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਪਭੋਗਤਾ ਖਰਚੇ ਹੋਰ ਘਟਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਸਥਿਤੀ ਹੋਰ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਗਿਆਨੂ ਅਗਲੇ ਕੁਝ ਹਫਤੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨ ਰਹੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸੰਕੇਤ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਕਾਡਰੀ ਗਿਰਾਵਟ ਹੈ ਜਾਂ ਵੱਡੇ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਦੀ ਸਿਜ਼ਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੀ ਹਾਲਤ ਕੁਝ ਖਾਸ ਚੰਗੀ ਨਹੀ ਹੈ। ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪੈਸੇ ਕਢਵਾਉਣ ਨਾਲ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਤੇ ਬੇਚੋਬੇਚ ਦਾ ਦਬਾਅ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸੀਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਸਥਿਰਤਾ ਦੇ ਦਿਸਮਾਲ ਮਿਲੇ ਹਨ, ਪਰ 10 ਮਾਰਚ ਤੱਕ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਸਾਲ ਭਾਰਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿਚੋਂ 1.3 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਖਟੀ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਆਖਰੀ ਸੈਸ਼ਨ ਵਿੱਚ, ਸੈਂਸੈਕਸ 200 ਅੰਕਾਂ ਤੱਕ ਕਿਰ ਕੇ 73,828.91 ਦੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਬੰਦ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਦਕਿ ਨਿਫਟੀ 73 ਅੰਕਾਂ ਦੀ ਕਮਾਈ ਨਾਲ 22,397.20 ਦੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਬੰਦ ਹੋਈ ਸੀ।
ਫਿਰ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਹੈ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ…… ?
